تاريخچه صنعت فرآورده‌هاي گوشتي

در اواخر سال 1290 شمسي با مهاجرت تعدادي از ارامنه ايراني به روسيه و حضور آنها در كارگاه‌هاي توليد سوسيس و كالباس مسكو، عملا ايراني‌ها وارد اين صنعت اروپايي شدند.
يكي از ايراني‌هايي كه در روسيه نيز اسم و رسم پيدا كرده بود "آرزومان" بود.
وي وقتي در اوايل سال 1303 شمسي قصد عزيمت به كشورش را مي‌كند از سوي روس‌ها با مخالفت روبه‌رو مي‌شود و حتي پيشنهاد تبعه شدن او مطرح مي‌شود، اما به هر ترتيب وي در سال 1303 به انزلي مي‌آيد و به طور غير رسمي و در كارگاه كوچكي كه در منزلش برپا مي‌كند، تجربه توليد سوسيس و كالباس روسي را در انزلي پياده مي‌كند.
وي يكسال بعد يعني در سال 1304 از انزلي به تهران مي‌آيد و در خيابان منوچهري كارگاه كوچكي را داير مي كند و در تاريخ 11 آبان آن سال، نخستين سوسيس و كالباس شبه صنعتي ايران را توليد مي‌كند و در فروشگاهي در همانجا به فروش مي‌رساند، فروشگاهي كه هنوز هم در خيابان منوچهري عرض اندام مي‌كند.
اگرچه روايت شده كه در همان دوران تعدادي از روس‌هاي سفيد در بندرانزلي كارگاه‌هاي كوچكي داير كرده بودند و به توليد سوسيس و كالباس مي‌پرداختند، اما "آرزومان" را بايد نخستين توليد كننده سوسيس و كالباس ايراني ناميد كه پايه‌گذار اين صنعت شد.
پس از وي "ميكائيليان" كه استادكار قابلي بود نيز پيشنهاد تبعه شدن روسيه را نپذيرفت و چون عزم سفر به وطنش را كرده بود، توسط روس‌ها تبعيد شد.
وي كه به هيچ وجه خواستار ماندن در مسكو نبود، با پافشاري فراوان سرانجام به ايران بازگشت و پايه‌گذار كارخانه "ميكائيليان" شد. اين صنعت از آن پس سال به سال پيشرفت كرد تا اينكه در دهه 50 چند كارخانه برخلاف رويه موجود كه ماده اصلي توليد، گوشت خوك بود و تنها پنج درصد از گوشت گاو استفاده مي‌شد اقداك به توليد سوسيس و كالباس با گوشت حلال كردند.
[...]

نقل از روزنامه اقتصاد پويا - ويژه‌نامه سراسري ايران اگروفود 2006